Kriz ile Tetiklenen İnovasyon Sistemleri

Schumpeter İktisadı

 

Zamanında büyük ilgi görmemiş olsa da, Schumpeter’ın dengesiz iktisatlara yaklaşımı günümüzde yaygın olarak benimsenmektedir. Schumpeter (1942) dengenin önceden mevcut olan aşamasını yıkım, girişimciyi dengesiz olarak tanımlar (Kirzner, 1999). Bu konsepte ‘yaratıcı yıkım’ da denmektedir. Bu davranış sayesinde, piyasalar yeni dengelere ve bu yeni dengenin bozulmalarına ulaşma şeklinde sürekli bir döngü içinde olacaktır. Bu yaklaşım, Rogers (2010) tarafından öne sürülen inovasyonun yayılmasıyla da ilgilidir. Hedeflediği müşteri piyasalarının geneline yayılmış piyasa dengesi; yeni teknoloji, hizmetler ve ürünler aşamasına giden yolda inovasyon öncelikle piyasada bozulmaları tetikleyen yenilikçiler ve ilk uygulayanlar tarafından benimsenir, daha sonra (başarılı olursa) erken ve geç çoğunluk tarafından takip edilerek piyasada yeni bir denge oluşturur. Girişimci bir perspektiften bakarsak, ‘yaratıcı yıkıcılar’ olmaya çalışan, stabil piyasaları bozan, radikal inovasyonlar geliştiren ve temel olarak ‘yenilikçileri’ ve ‘ilk uygulayanları’ hedef alan girişimciler yeni fırsatlar arama dediğimiz bir girişimcilik farkındalığına sahipken, tekliflerini uyarlamak için daha uzun süre bekleyen ve piyasalar tekrar yeniden inşa edilirken katılım sağlayan girişimcilerin (mevcut) fırsat yakalayıcı bir girişimcilik yaklaşımı olduğunu söyleyebiliriz. Piyasaların uygun şekilde işleyebilmesi için iki türden girişimciye de ihtiyacı vardır.

 

Kriz ile Tetiklenen İnovasyon

Fakat, piyasada bozulmaları başlatacak yaratıcı yıkımları hedefleyenler girişimcilerle sınırlı değildir. Çeşitli harici faktörler de bulunabilir. İnovasyon teorisinde iki tür inovasyon arasında ayrım yapıyoruz:

  • İç kaynaklı inovasyon: Bu perspektif, esas olarak inovasyonun kaçınılmaz olduğunu anlatmaktadır. Bir piyasa ne kadar uzun süre denge aşamasında kalırsa, o dengenin bir girişimci tarafından bozulması da o kadar olasıdır. Sonuç olarak, yıkıcı inovasyon yalnızca an meselesi haline gelir (Antonelli, 2017).

  • Dış kaynaklı inovasyon: Bu perspektif, bozulmayı tetikleyen spesifik harici olaylar nedeniyle piyasalarda bozulmalar olacağını anlatmaktadır. Bu olaylara kriz veya aksaklık denebilir. Bu krizler, doğal olayların yanı sıra insan davranışlarından da (toplumsal değişiklikler) kaynaklanabilir.

Hem iç kaynaklı hem de dış kaynaklı inovasyon, süregelen bir kriz nedeniyle piyasaların durgunlaştığı zaman olan düşüşle birlikte yeniliğin yayılmasında bir değişiklik meydana gelmesini tetikleyecektir.

 

Yeni Normali Oluşturmak

İlk bozulma sonrasında, piyasalar onları yeni bir temele götürecek tipik bir iyileşme sürecinden geçerler. Kriz esnasında, krizin ehlileştirilmesi için gereken yeni ve inovatif teknolojileri genellikle akademi başlatmaktadır. Yeni teknolojiler dikkat çekerler (başta biraz fazla dikkat çekerler, bunu düşüş izler), sonrasında risk sermayesi veya kitlesel fonlama devreye girer ve girişimciler piyasayı devralıp yeni çözümler üretmeye başlarlar. Bessant ve ark. (2015) çalışmasında kriz güdümlü inovasyonun 5 aşamasını tanımlamaktadır:

  • Kriz

  • Gözlem

  • Laboratuvar Çalışması

  • Prototip Geliştirme

  • Ölçeklendirme ve Dağıtım

  •  

Kurumsal Genişlik

O halde, büyük soru şu: hangi tür kuruluştan bir krizde en iyi şekilde faydalanabilir? Görselde, piyasa dalgalanmasıyla (yıkıcı bir aşamadaki piyasa ve sektörlerdeki değişim) kurumsal genişlik (kuruluşunuzun yeniliğe maksimum hazır olma oranı) arasındaki farkı görebilirsiniz. Kurumsal genişliğiniz piyasanızın dalgalanmasını aşıyorsa, kuruluşunuz her türlü aksaklıkla başa çıkabilir. Aşağıdaki önerilerin kapsayıcı olduğunu söylemesem de, 2 mükemmel başlangıç noktası olarak kabul edilebilirler:

  • Inovasyon Ekosistemi: bilgi ekosistemlerine ve işletme ekosistemlerine katılan kuruluşlar, düşüş aşamasını çok daha iyi bir şekilde takip edip ‘yeni üst dengeye’ uyabilirler. Bunu yapamayan kuruluşların krizden sonra daha kötü durumda olması daha olasıdır.

  • Teal Kuruluşlar: Laloux (2014), teal mavisi olarak tanımladığı kuruluşları ve teal kuruluşların diğer kuruluşlardan 42 farkını ortaya koymuştur. Ne kadar teal mavisiyseniz, kurumsal genişliğiniz de o kadar yüksek olur ve krizi o kadar iyi atlatırsınız.

Bu görselde, Laloux’nun Mavi Kuruluşların 42 özelliği de dahil olmak üzere yukarıdaki bilgilerin tamamının görselleştirilmiş halini bulabilirsiniz.

 

Mail Aboneliği
Haberleri ve projelerle ilgili gelişmeleri yakından takip etmek için
mail listemize kayıt olabilirsiniz.
Lütfen e-posta adresinizi girin.
Mail aboneliğiniz alınmıştır. Teşekkür ederiz.
Başvuru yapılırken bir hata meydana gelmiştir. Lütfen daha sonra tekrar deneyiniz.
Captcha doğrulamasını geçemediniz.